Του ΑΠ. ΚΑΨΑΛΗ*
Πριν απü λßγες ημÝρες η μνημονιακÞ κυβÝρνηση πρωτοτýπησε στο πεδßο της απορρýθμισης της εργατικÞς νομοθεσßας και μÜλιστα στα πλαßσια συμμüρφωσÞς της προς την πρüσφατη απüφαση του Συμβουλßου της Επικρατεßας (2307/2014), στην οποßα κρßνεται η αντισυνταγματικüτητα της στÝρησης του δικαιþματος μονομεροýς προσφυγÞς στη Διαιτησßα. Ταυτüχρονα, η κυβÝρνηση Ýδωσε Ýνα σαφÝς στßγμα για τον τρüπο με τον οποßο θα αντιμετωπßζει στο εξÞς τυχüν δικαστικÝς αποφÜσεις, οι οποßες θα «ανατρÝπουν» το μνημονιακü αντεργατικü κεκτημÝνο.
Η πολλÜ υποσχüμενη κυβερνητικÞ καινοτομßα συνßσταται στην αριστοτεχνικÞ υλοποßηση μιας πολιτικÞς απειλÞς, σýμφωνα με την οποßα το καθεστþς üχι μüνο θα βρßσκει Ýντεχνους τρüπους και νομικÝς δικλεßδες για την κατ' ουσßα αποφυγÞ ευθυγρÜμμισης του θεσμικοý πλαισßου με την υποχρÝωση επαναφορÜς Þ αποκατÜστασης μιας κατηργημÝνης διÜταξης της εργατικÞς νομοθεσßας, αλλÜ επιπλÝον θα τιμωρεß τους προσφεýγοντες στη δικαιοσýνη (εργαζüμενους, συνδικÜτα) με την επιδεßνωση των επßδικων εργασιακþν σχÝσεων σε σýγκριση ακüμη και με τα προμνημονιακþς ισχýοντα.
Η τροπολογßα του τÝταρτου Üρθρου του Νüμου που ψηφßστηκε την περασμÝνη ΠÝμπτη (16/10/2014) αφορÜ σε «ΔιαδικαστικÜ ζητÞματα ΜεσολÜβησης και Διαιτησßας» που μüνο διαδικαστικÜ δεν εßναι. Διüτι ναι μεν τα συνδικÜτα αποκτοýν ξανÜ τη δυνατüτητα να προσφεýγουν μονομερþς για τα θεσμικÜ και μισθολογικÜ τους αιτÞματα στο στÜδιο της Διαιτησßας, αλλÜ καθßσταται, πλÝον, εξαιρετικÜ δýσκολο να εκδοθεß διαιτητικÞ απüφαση ως προúüν ελεýθερης και αντικειμενικÞς κρßσης απü την πλευρÜ του ΔιαιτητÞ.
Στο κεßμενο των τροποποιημÝνων διατÜξεων του Νüμου 1876/1990 προστßθενται νÝα κριτÞρια για την αιτιολüγηση της διαιτητικÞς απüφασης, σýμφωνα με τα οποßα θα πρÝπει να Ýχουν ληφθεß υπüψη üλα εκεßνα τα νεοφιλελεýθερα προτÜγματα, στα οποßα θεμελιþνεται η πενταετÞς πολιτικÞ μνηνονιακÞς λιτüτητας στη χþρα μας. Τα κριτÞρια αυτÜ περιλαμβÜνουν: «...κυρßως τα οικονομικÜ και χρηματοοικονομικÜ στοιχεßα, την εξÝλιξη της ανταγωνιστικüτητας και την οικονομικÞ κατÜσταση των ασθενÝστερων επιχειρÞσεων της παραγωγικÞς δραστηριüτητας, στην οποßα αναφÝρεται η συλλογικÞ διαφορÜ, την πρüοδο στη μεßωση του κενοý ανταγωνιστικüτητας και στη μεßωση του μοναδιαßου κüστους εργασßας κατÜ τη διÜρκεια του προγρÜμματος δημοσιονομικÞς προσαρμογÞς της χþρας».
Εφüσον, παρ' üλα αυτÜ, εκδοθεß μια διαιτητικÞ απüφαση με την οποßα ικανοποιεßται κÜποιο αßτημα της εργατικÞς πλευρÜς στην κατεýθυνση της βελτßωσης των üρων και των συνθηκþν εργασßας, παρÝχεται η δυνατüτητα Ýφεσης ενþπιον πενταμελοýς δευτεροβÜθμιου διαιτητικοý οργÜνου του ΟΜΕΔ, στη σýνθεση του οποßου πλειοψηφοýν τρεις ανþτατοι δικαστικοß λειτουργοß (αεροπαγßτης, σýμβουλος επικρατεßας και μÝλος του Νομικοý Συμβουλßου του ΚρÜτους). Εßναι σαφÝς üτι η δικαστικÞ εξουσßα επανÝρχεται με ουσιαστικÝς αρμοδιüτητες κατÜ τη διαμüρφωση του περιεχομÝνου της επßλυσης της εργατικÞς διαφορÜς, στα πρüτυπα του προúσχýοντος Νüμου 3239/1955.
ΠαρÜλληλα, η σαφÞς αιτιολüγηση της διαιτητικÞς απüφασης και ο πλÞρης εναρμονισμüς της με τη μνημονιακÞ επιταγÞ για συρρßκνωση των εργατικþν δικαιωμÜτων αναβαθμßζονται σε καθοριστικÜ στοιχεßα για το κýρος της απüφασης. Με αυτü τον τρüπο, τüσο η πρωτοβÜθμια, üσο και η δευτεροβÜθμια διαιτητικÞ απüφαση τελοýν εξ ορισμοý υπü αßρεση, εφüσον μÝσω δικαστικÞς προσφυγÞς για το κýρος-περιεχüμενü τους οι αποφÜσεις αυτÝς μποροýν εýκολα να ακυρωθοýν, δηλαδÞ πρακτικÜ να επιστραφοýν στον ΟΜΕΔ ως... απαρÜδεκτες.
ΠΑΡΑΣΥΝΤΑΓΜΑ
Η δικαστικÞ εξουσßα Ýχει, Üλλωστε, δþσει σαφÞ δεßγματα για τον τρüπο με τον οποßο αντιμετωπßζει τις εργατικÝς αξιþσεις, αφενüς μεν κρßνοντας κατÜ περßπτωση τη συντριπτικÞ πλειοψηφßα των μνημονιακþν ρυθμßσεων ως συνταγματικÝς, αφετÝρου, εξαντλþντας üλη την αυστηρüτητÜ της απÝναντι σε απεργßες, απεργοýς και κοινωνικοýς αγωνιστÝς. Συνακüλουθα, ακüμα και στο εσωτερικü μιας κερδοφüρας επιχεßρησης η Üρνηση επικýρωσης συμβολικþν μισθολογικþν αυξÞσεων θα αιτιολογεßται με βÜση τις επιταγÝς του νÝου παρασυντÜγματος που αποτελεß «κεßμενη νομοθεσßα», κατÜ παρÝκκλιση της οποßας –ρητþς προβλÝφθηκε με την τροπολογßα για τον ΟΜΕΔ– δεν μπορεß να θεσπßζονται οι üροι μιας διαιτητικÞς απüφασης.
ΕÜν μÜλιστα ληφθεß υπüψη η συνολικÞ απορρýθμιση της συλλογικÞς εργατικÞς νομοθεσßας και η κατÜργηση της ελεýθερης συλλογικÞς διαπραγμÜτευσης, δικαστÝς και κυβερνþντες δεν επιστρÝφουν τα εργατικÜ δικαιþματα στο 2009 Þ στο 1955, αλλÜ πολý παλαιüτερα, στα χρüνια του 19ου αιþνα, πριν τις πρþτες εργατικÝς ρυθμßσεις. Η ταξικÞ μονομÝρεια του συστÞματος βγÜζει μÜτια τη στιγμÞ που οι κοινωνικÝς ανÜγκες και η ανθρþπινη διÜσταση των εργασιακþν σχÝσεων δεν περιλαμβÜνονται καν στα κριτÞρια διευθÝτησης της συλλογικÞς διαφορÜς.
Σε αυτÞ την κατηφορικÞ πορεßα προς τον εργασιακü μεσαßωνα, μÝσα απü το τÝλος της αυταπÜτης της νομιμüτητας και της ειρηνικÞς δικαστικÞς δικαßωσης των διεκδικÞσεþν του, το εργατικü κßνημα θα πρÝπει να κοντοσταθεß στους δικοýς του ιστορικοýς σταθμοýς, στο 1936 και στο 1917, και να αρχßσει να καταθÝτει üχι δικüγραφα, αλλÜ ψυχÞ βαθιÜ, þστε να γρÜψει με τους δικοýς του üρους το μÝλλον αυτοý του τüπου.
*Ο Αποστüλης ΚαψÜλης εßναι επιστημονικüς συνεργÜτης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ
ΠηγÞ: iskra.gr
|
